Sürüş Dinamiği

📘 SÜRÜŞ DİNAMİĞİ 2

Paylaş
Paylaş

 

📘 SÜRÜŞ DİNAMİĞİ 2

Dış Güçler

 

🎯 Dersin Amacı

Bu derste, aracın yalnızca sürücünün hareketlerinden değil, çevresel fiziksel etkilerden de etkilendiğini kavratmak amaçlanır. Yol eğimi, rüzgâr, ray, çukur gibi dış kuvvetlerin araç üzerindeki etkileri açıklanarak, öğrencinin bu güçlere karşı dikkatli, dengeli ve bilinçli sürüş becerisi geliştirmesi hedeflenir.

📚 Giriş

Araç sürerken sadece kendi hareketimiz değil, çevreden gelen etkiler de aracın davranışını değiştirir. İşte bu dış etkiler, yani “dış güçler”, bir sürücünün doğrudan kontrol edemeyeceği ama dikkat etmek zorunda olduğu fiziksel faktörlerdir. Bu bölümde yol eğiminden rüzgâra, raylardan çukurlara kadar pek çok dış etkiyi inceleyeceğiz.

🌬️ Dış Güçler Nelerdir?

Dış güçler, taşıtı dışarıdan etkileyen ve sürücünün doğrudan müdahale edemediği fiziksel kuvvetlerdir. Bunlara bazen “yan güçler” de denir, çünkü aracın yana doğru kaymasına neden olabilirler.

🔹 Yol Eğimleri

Yol eğimi, yolun sağ ve sol tarafları arasında yükseklik farkı olması durumudur. Virajlarda daha sık görülür. İki çeşidi vardır:

Pozitif eğim

Virajın iç tarafı daha alçaktır. Bu durumda araç tekerlekleri yola daha çok bastığı için merkezkaç kuvveti azalır.

Günlük örnek: Formula 1 yarış pistlerindeki virajlarda, araçların savrulmadan dönmesi için pozitif eğim uygulanır.

Neden önemli? Pozitif eğim sürüş güvenliğini artırır, özellikle kaygan zeminlerde.

Negatif eğim

Virajın iç tarafı dış tarafına göre daha yüksektir. Bu da merkezkaç kuvvetini artırır, araç dışa savrulur.

Günlük örnek: Kırsal bir yolda viraja giriyorsunuz. İç taraf yüksek olduğu için araç virajdan dışa doğru atılıyor gibi hissedersiniz.

Neden önemli? Negatif eğim, virajda savrulma ve devrilme riskini artırır. Kamyon ve otobüsler için ölümcül olabilir.

🌧️ Akıntı Eğimleri

Yolun ortasının kenarlara göre yüksek yapılmasıdır. Yağmur suyunun birikmesini önlemek için tasarlanır.

Günlük örnek: Yağmurlu bir günde yolun tam ortasından gitmek daha kuru olur, çünkü su yanlara akmıştır.

Neden önemli? Bu eğim sürüş güvenliği sağlar ama aynı zamanda aracın dengesini etkileyebilir. Özellikle eski ve düşük profilli lastiklerde yol tutuş bozulabilir.

🛤️ Yoldaki İzler, Raylar ve Kapaklar

Tekerlek izleri, tramvay rayları, rögar kapakları gibi unsurlar aracın kuvvet dengelerini bozar.

Günlük örnek: İstanbul’da bir caddede seyir halindesiniz. Tekerleğiniz raya girince bir anda direksiyon hâkimiyetiniz azalır.

Neden önemli? Özellikle yağışlı havalarda bu yüzeyler kaygan hale gelir. Tekerlekler izlere oturduğunda araç istemsiz yön değiştirir.

🌬️ Yan Rüzgâr

Sabit olmayan, özellikle aniden yön değiştiren rüzgârlar aracın rotasını etkileyebilir.

Günlük örnek: Bir köprüde gidiyorsunuz. TIR’ı geçerken rüzgâr kesiliyor ve siz fark etmeden direksiyonu hâlâ tutuyorsanız aracınız TIR’a doğru kayıyor.

Neden önemli?

  • Yan rüzgâr aracın dengesini bozar
  • Rüzgâr biterken verilen karşı kuvvet, aracı tehlikeli şekilde savurur
  • Yüksek araçlar (kamyon, karavan) çok daha fazla etkilenir

🟡 Slogan: “Rüzgâr yönünü değiştirir, sen dikkat yönünü değiştir.”

🔁 Zikzak

Direksiyon küçük küçük sağa sola hareket ediyorsa, bu dış etkilerle veya sürücünün yetersiz uzak görüşüyle ilgilidir.

Günlük örnek: Direksiyon dersine yeni başlayan bir öğrenci sürekli şeritte zikzak çiziyorsa genellikle uzağa değil, hemen önündeki çizgiye bakıyordur.

Neden önemli?
Zikzak hem araçtakileri hem trafikteki diğerlerini tehlikeye atar. Zikzak sürüşü engellemenin en iyi yolu “uzak görüş eğitimi” vermektir.

⚙️ Dış Güçleri Etkileyen Faktörler

Dış Etken

Etkilediği Alan

Karoserin şekli

Hava direnci, savrulma

Araç yüksekliği (yayalar)

Yan rüzgâr hassasiyeti

Lastik tipi ve durumu

Tutuş, kızaklama riski

Yolun yüzey tipi

Sürtünme gücü

Aracın ağırlığı ve dağılımı

Savrulma, merkezkaç gücü

Hava durumu

Görüş, fren mesafesi, kızaklama

 

 

Rehberlik Notu

 

 

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yeni sürücüler dış güçleri genellikle hissettiklerinde değil, kontrolü kaybettiklerinde fark eder. Bu nedenle:

  • Pratik derslerde,
  • Köprü, açık alan, yan rüzgâr etkili bölgelerde
  • “Rüzgârı hissettin mi? Direksiyonu bilinçli tuttuğunu fark ettin mi?” gibi sorularla yönlendirme yapılmalıdır.

 

 

 

Paylaş
Yönetici
Veysel Kılınç -

Buraya yazar hakkında bilgi gelecek. Biyografi ve ya özgeçmiş olabilir...

Bir Yorum Yaz

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Benzer Yazılar
Sürüş DinamiğiÖğrenciPratik Eğitimler

Araca Binme ve Araçtan İnme

📘 Araca Binme ve Araçtan İnme 🎯 Dersin Amacı Sürücü adaylarının, araçla...

Sürüş Dinamiği

Araç Kontrolü – Gözle Başlayan Güvenlik

. 📘 Araç Kontrolü – Gözle Başlayan Güvenlik 🎯 Dersin Amacı Sürücünün,...

Sürüş Dinamiği

📘 SÜRÜŞ DİNAMİĞİ 5 

  📘 SÜRÜŞ DİNAMİĞİ 5  Kayma Açısı ve Araç Kontrolü 🎯 AmaçSürücü...

Sürüş Dinamiği

📘 SÜRÜŞ DİNAMİĞİ 4

    📘 SÜRÜŞ DİNAMİĞİ 4 İz Genişliği ve Denge 🎯 Dersin...

Bu sayfanın içeriğini kopyalayamazsınız

Bu sayfanın içeriğini kopyalayamazsınız