📘 DERS VERMEK (PRATIK)

📘 DERS VERMEK (PRATIK)

🎯 Dersin Amacı

Bu dersin sonunda sürücü eğitmeni:

• Pratik derslerde öğretim aşamalarını (Motivasyon, İcra, Rehberlik, Düzeltme) ayırt eder.
• 3N Pratik Analizini kullanarak sürüş becerilerini bölümlere ayırır ve uygular.
• Psikomotor öğrenme aşamalarını (bilişsel, çağrım sal, otomatik) açıklar.
• Sesli düşünme metodunu kullanarak öğrencinin gelişimini destekler.
• Farklı ülkelerde (Hollanda, İsveç, İngiltere, Almanya) uygulanan yöntemleri kendi pratiğine uyarlayabilir.

📚 Giriş

Araç sürmek, sadece bir aracı kontrol etmek değildir; zihin, refleks ve bilgi arasında mükemmel bir uyum kurmaktır.

Araca hâkim olma duygusunun oranı göz kararı, pedalları kullanma hissi ve aracı sürerken iç ve dış kuvvetleri hissetme orantılarına bağlıdır.
Bu uyumu kazandırabilmek için pratik eğitimde doğru aşamaları takip etmek, doğru yöntemleri kullanmak şarttır.
Hollanda’nın sistematik yaklaşımı, İsveç’in bireysel öğrenci merkezli eğitimi, İngiltere’nin sesli düşünme metotları ve Almanya’nın disiplinli süreç takibi, modern sürücü eğitiminde bize güçlü ipuçları sunuyor.

🔍 Ana İçerik

Öğrenmenin Dört Aşaması

1. Motivasyon Aşaması

Öğrenciye “neden öğrenmesi gerektiğini” anlatmak:
Örneğin geri geri giderken trafiğe yol verme zorunluluğunu ve bunun hayati önemini açıklamak.
Hollanda örneği: Öğrencilere önce trafik kurallarının ‘toplumsal sorumluluk’ boyutu anlatılır.

2. İcra Aşaması

Eğitmen uygulamayı dört dörtlük yapar, anlatır ve gösterir.
Öğrenci görerek ve duyarak öğrenir.
İsveç örneği: Eğitmen önce “görsel-düşünsel bağlantı” kurar, sonra harekete geçer.

3. Rehberlik (Mentor) Aşaması

Rehberlik dört adımda ilerler:

1. Beraber yapalım: Her adım eğitmen eşliğinde.
2. Komut ile: Adımları komutlarla yapar.
3. Az komut: Yarı bağımsız sürüş.
4. Bireysel: Tam bağımsız ve akıcı sürüş.

İngiltere örneği: “Independent Driving” bölümünde öğrenci artık tek başına rotayı tamamlar.

4. Düzeltme Aşaması

Öğrenci bireysel sürüş yaparken sadece ciddi tehlikelerde müdahale edilir.
Öğrenci hata yaptığında durup düşünmesi ve tekrar doğru şekilde denemesi sağlanır.
Almanya örneği: İlk 5 saat boyunca hata anında anın ’da durdurulup, yanlış davranış hemen açıklanır ve düzeltilir.

💬 Uygulama Örnekleri

• Geri Geri Gitme Eğitimi: Eğitmen önce gösterir, sonra öğrenciyi sesli düşünmeye teşvik eder: “Şu anda aynaya bakıyorum, neden? Çünkü yaklaşan araçları görmeliyim.”
• Dönel Kavşakta Alıştırma: Önce küçük kavşaklarda başlanır (düşük trafik yoğunluğu), öğrenci akıcı hale geldiğinde büyük kavşaklara geçilir.
• Şerit Değiştirme Eğitimi: 3N ile adım adım gideriz: Ne yapacak (ayna bakışı), Nasıl yapacak (kontrollü şerit değişimi), Neden yapacak (güvenlik için).

3N Pratik Analizi (Araca Binmek)

Psikomotor Öğrenmenin Aşamaları

·  “Doğru tekrar, Psikomotor öğrenmenin anahtarıdır.”

·  “Refleks geliştirmek, tekrarın eseridir.”

Sesli Düşünme Metodu

• Öğrenci sürüş sırasında gördüğü ve yapacağı her şeyi yüksek sesle söyler.
• Eğitmen, öğrencinin algı ve değerlendirme hatalarını anında fark eder.
• İngiltere’de polis sürüş eğitiminde profesyonel sürüş geliştirme yöntemi olarak kullanılır.

🔎 Örnek:
Öğrenci: “Önde bir yaya var, hızımı azaltıyorum, fren için hazırlıklıyım.”

Bilgi Aktarımı ve Çapraz Bağlantılar

Pratik eğitimde sadece beceri değil, teori ile bağlantı kurulmalıdır:

• Öğrenci sola dönüş yaparken “yaya geçidi” tabelasını fark etmeli.
• Sadece araç kullanmak değil, trafik çevresiyle bütünleşmek hedeflenmelidir.

Almanya örneği: Sürücü adayı, her dönüş ve şerit değişiminde tabelaları ve çevre işaretlerini sesli düşünerek aktarmalı.

✅ Özet

• Pratik dersler dört aşamada ilerler: Motivasyon, İcra, Rehberlik, Düzeltme.
• 3N Analizi, her hareketi anlamlı ve öğretilebilir adımlara bölmeyi sağlar.
• Psikomotorik öğrenme bilişsel düzeyden otomatikleşmeye kadar uzanır.
• Sesli düşünme metodu hem öğrenciye hem eğitmene mükemmel bir gözlem fırsatı verir.
• Farklı ülkelerden alınan eğitim teknikleri pratik derslerde başarıyı artırır.

❓ Alıştırma Soruları

1. Pratik sürüş eğitiminde dört aşama nelerdir?
2. 3N Analizi neden kullanılır ve hangi aşamaları kapsar?
3. Sesli düşünme metodunun öğrenciye ve eğitmene sağladığı avantajlar nelerdir?
4. Psikomotorik öğrenmenin aşamalarını sıralayınız.
5. Almanya’daki sürücü eğitiminde hata düzeltme nasıl yapılır?