📘 DİREKSİYON ÇEVİRME DERSİ – 1. Bölüm

📘 DİREKSİYON ÇEVİRME DERSİ – 1. Bölüm
(1. Gün – Öğrenciye Yönelik Uygulamalı Başlangıç)

🎯 Dersin Amacı

Sürücü adayına direksiyon çevirmenin sadece yön değiştirmek değil, bir zamanlama, göz kararı ve davranış zinciri olduğunu öğretmektir. Öğrenciye, sadece yön değiştirmek değil, aracı kontrol etmenin bir parçası olduğunu kavratmak.

📚 Giriş

Direksiyon, yeni başlayan biri için çok görmüş olsa da yabancı bir parçadır.
İlk kez “vücudunu değil, aracı döndürmesi” gerekir. Bu yüzden ilk ders, sadece teknik değil; algı, karar ve cesaret eğitimi de olmalıdır.

Hazırlık: Gaz Pedalını Hissetme
Direksiyon egzersizlerine başlamadan önce öğrenciye gaz pedalını kontrollü kullanma alıştırması yaptırılır. Çünkü aracın sabit hızda ilerlemesi, direksiyon eğitiminde güvenlik ve rahatlık sağlar.

Ders arabasında gaz pedalı varsa eğitmen aracı sağda sürer; yoksa öğrenciye yalnızca gaz vermeyi gösterir.

Pedallar tanıtıldıktan sonra eğitmen “Hafifçe gaza bas” der. Öğrenci genellikle tam basar; motor bağırınca ürküp ayağını çeker. Eğitmen tekrar denemesini ister. İkinci denemede daha az basar. Sonrasında devir göstergesi anlatılır; öğrenciye 1500 devirde sabitleme egzersizi yaptırılır, ardından 1200 devirde. Öğrenci gaz pedalını hissetmeye başladığında, kontrollü gaza basmayı öğrenir.

🔍 İçerik

1. Derse Başlarken – Öğrenci Seviyesi Belirlenir

• Daha önce sürüş deneyimi varsa kısa bir testle bilgi düzeyi ve doğruluğu ölçülür.
• Sıfırdan başlıyorsa sadece gerekli bilgiler verilir: pedallar, sinyal kolu, direksiyon tutuşu.

• 📌 Gereksiz Bilgilerden Kaçınma: Far, cam düğmeleri gibi bilgiler, ilk derste verilmemelidir. Çünkü bu bilgiler, öğrencinin dikkatini dağıtabilir ve öğrenme sürecini yavaşlatabilir. Deyim yerindeyse “Öğrenciyi fazla bilgi ile boğmamak gerekir”

2. Eğitmen Başlar – Göstere Göstere

• Eğitmen direksiyona geçer, öğrenci sağ koltukta izler.
• 9:15 Tutuşu: Direksiyonun nasıl tutulacağı gösterilir.
• Çapraz kavrama yöntemi: Direksiyonun nasıl çevrileceği, ellerin nasıl ettirileceği gösterilir.
• Zikzak çalışması: Eğitmen karalama defterine bir yol çizer ve yol üzerine zikzak hareketleri çizerek öğrenciye göz kararı ve zamanlama kavramlarını görsel olarak aktarır. Aynı zamanda el–göz koordinasyonunu, hız kontrolünü ve zamanlama algısını geliştirmeyi hedefler. Öğrenci bu çalışmada direksiyonu hangi anda ve ne kadar çevirmesi gerektiğini önceden kafasında canlandırır. Böylece gerçek direksiyon pratiğinde hata payı azalır
• Elleri ile göstererek nasıl yapacağını anlatır.
• Eğitmen zikzak çizerken konuşarak açıklar:

“Kaldırıma yaklaşınca burnu görüyor musun? Şimdi ters yöne çeviriyorum…”

• Amaç: Öğrenci izleyerek fark etsin.

3. Öğrenci Geçer – Aşamalı Rehberlik

Eğitmen öğrenciye az önce karalama defterine çizdiği slalomu tekrar göstererek, az önce benim yaptığımı şimdi birlikte yapacağız der.

• İlk aşamada eğitmen sözlü yönlendirir “Şimdi sola çevir” “şimdide sağa çevir” vs.
• Gidişata göre komutlar azalır ve yavaşça susar,
• Ӧğrenci birkaç kez yapabildikten sonra öğrenciye “ne zaman çevireceksin?” diye sorar
• Hatalarda “neden erken/geç çevirdin?” analiz ettirilir

📌 Göz kararı baskı altında gelişir.
Kaldırıma vurma korkusu, öğrencinin dikkatini artıran bir fırsattır; eğitmen bunu doğru yönlendirirse eğitim aracı haline gelebilir.

Kaldırıma çarpma korkusu, öğrencinin dikkatini artıran faydalı bir gerilime dönüştürülebilir. Ancak bu, yalnızca kontrollü bir ortamda yapılmalıdır. Araç düşük hızda olmalı (5–10 km/s), çarpma ihtimali olsa bile lastiğe zarar vermeyecek koşullar sağlanmalıdır. Eğitmen, olası çarpmayı öğrenciye “hata değil, öğrenme fırsatı” olarak çerçevelemelidir:
“Şimdi çok yaklaştın veya kaldırıma vurduk, fark ettin mi? İşte göz kararını geliştiren an budur.”

4. Bakış Tekniği Telkinleri

• “Direksiyonu sıkma”
• “Kaldırım bordürüne bakarak hayali çizgi çiz”
• “Arabanının burnu nereye denk geliyor”
• “Hızımızın farkına var”

Telkinler öğrenciyi rahatlatır ama somut görevler olmadan etkisi sınırlı kalır. Eğitmen, her dönüşte öğrenciden şu egzersizleri istemelidir:

• “Kaldırıma yaklaştığında bana burnun nerede olduğunu söyle.”
• “Direksiyonu sıkıyorsan parmaklarını tek tek gevşet, fark et.”

5. Uygulama Alanı Seçimi

❌ Boş otopark: Göz kararı gelişmez
✅ Dar ama güvenli sokak: Gerçek mesafe–karar ilişkisi kurulur.

Fazla dar olmayan ağaç veya engellerin olmadığı boş bir sokak veya sokağın boş kısmı seçilmeli.

🟢 Slogan

“Direksiyon, gücün değil zamanlamanın göstergesidir.”

✅ Özet

Bu derste öğrenciye direksiyon çevirmenin:
– Ne zaman
– Ne kadar
– Ne hızda
– Ne amaçla yapılması gerektiği uygulamalı olarak öğretildi.

Eğitmen, önce rehberlik eder, sonra yavaşça susarak öğrencinin göz kararı geliştirmesine fırsat tanır.

❓ Alıştırma Soruları

1. Direksiyon çevirme eğitimi neden eğitmenle başlamalıdır?
2. Zikzak çalışmasının amacı nedir?
3. İlk derste hangi bilgiler verilmemeli? Neden?
4. Göz kararı nasıl gelişir?
5. Kaldırıma çarpma korkusu neden önemlidir?