Trafikte Kim Var? Yolda bulunan, hareket eden ya da bir şekilde trafiğe dahil olan her kişiye veya hayvana “yolu kullanan” diyoruz. Kısaca, trafik = yolu kullananların tümü diyebiliriz. Ancak trafik kuralları herkes için aynı değildir. – Yayalar
Trafikte herkesin sorumluluğu, bulunduğu role göre değişir.
Trafik = Bütün yolu kullananlar, yayalar, sürücüler, at arabası, atlı ve hayvanları sevk ve idare edenler vs. denir. Yayalar = Araçlarda bulunmayan, karayolunda hareketsiz veya hareket halinde bulunan insandır. Kısaca sürücüler hariç bütün yolu kullananlara diyoruz, yayalar, steple, kaykay, bisikleti veya motorun yanında yürüyerek götürenler vs. Sürücüler = Bütün yolu kullananlar, yayalar hariç Taşıt = Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır. Motorlu taşıt = Makine ile yürütülenler denir. Motorsuz taşıt = İnsan ve hayvan gücü ile yürütülenlere denir. Engelli taşıtları = Özel Tertibatlı Motorlu Araç Engelli taşıtı, engelli bireyin bizzat kullanabilmesi amacıyla, bedensel engeline uygun biçimde özel tertibatla donatılmış olan otomobil, panelvan, minibüs veya benzeri motorlu araçlardır. Tekerlekli Sandalye (Motorlu veya Motorsuz) Engelli aracı, yürüyemeyen veya kısıtlı hareket edebilen bireylerin kullandığı, elektrikli ya da elle çevrilen tekerlekli sandalye türleridir.
Bu çalışmada kullanılan “Engelli Taşıtı” ve “Engelli Aracı” tanımları, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde doğrudan yer almamakta olup; mevcut mevzuattaki uygulamalara, resmi düzenlemelere ve pedagojik ihtiyaçlara dayanarak oluşturulmuştur. Motorlu bisiklet (Moped): Azami hızı saatte 45 kilometreyi, içten yanmalı motorlu ise silindir hacmi 50 santimetreküpü, elektrik motorlu ise azami sürekli nominal güç çıkışı 4 kilovatı geçmeyen iki veya üç tekerlekli taşıtlar ile aynı özelliklere sahip net ağırlığı 350 kilogramı aşmayan dört tekerlekli L1, L2 ve L6 sınıfı motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz. Kısaca saatte 45 km geçmeyen (geçmesi yasak olan) net ağılığı 350 kg aşmayan taşıtlara Moped diyoruz.
Trafik eğitimi ve trafik hukuku söz konusu olduğunda, kullandığımız kavramlar yalnızca dilsel seçimler değildir; her biri yasanın nasıl uygulanacağını doğrudan etkiler. Bu kavramsal netlik sayesinde:
|
Rehberlik Notu
Trafikte “Kim Var?” sorusunun anlamı Trafikte herkes aynı rolde değildir. Yaya olmak başka bir sorumluluktur, sürücü olmak başka. Sınıflandırmak, ezberlemek için değil, empati kurmayı öğrenmek içindir. Eğer yayaların neden korunması gerektiğini gerçekten anlarsa, yaya geçidinde durmak zorunluluk değil, içsel bir davranış olur. 🟢 Rolünü fark eden, sorumluluğunu da fark eder
📌 Pedagojik Açıklamalar 📘 Yaya Yayalar trafikteki en korunmasız gruptur. Çünkü araç içinde değillerdir, dışarıdadırlar ve bu yüzden daha az görünürler. Hızla yola çıkabilir, yön değiştirebilirler. Bu nedenle sürücüler yayalara yaklaşırken önceden yavaşlamalı ve her an durabilecek gibi olmalıdır.
🚗 Sürücü Sürücü, sadece direksiyonu çeviren kişi değildir. Sürücü, aynı zamanda trafiğin sorumluluğunu taşıyan kişidir. Ne kadar kural bilirse, o kadar güvenli bir trafik ortamı oluşur.
🚙 Taşıt Taşıt, insan, hayvan veya yük taşımaya yarayan her türlü araçtır. Otomobil de taşıttır, at arabası da. Taşıt kavramı geniştir ama sürücü açısından önemli olan, her taşıtın kendi hızına, ağırlığına ve kurallarına sahip olduğudur.
🛻 Motorlu Taşıt Motorla çalışan araçlar genelde hızlı, ağır ve tehlike potansiyeli yüksek taşıtlardır. Bu nedenle bu araçları süren kişiler, daha bilinçli, dikkatli ve savunmacı olmak zorundadır.
🚲 Motorsuz Taşıt Bisiklet gibi motorsuz araçlar sessizdir, küçük hacimlidir ve bu yüzden trafikte fark edilmezler. Bu onları daha savunmasız yapar. Özellikle sağ şeritte sessizce ilerledikleri için sürücüler dikiz aynasını iyi kullanmalıdır. “Sessizler, ama oradalar.”
♿ Engelli Taşıtı Bu araçlar, engelli bireylerin bağımsızca araç kullanabilmeleri için özel olarak donatılmıştır. Kuralları motorlu taşıtlarla aynıdır. Ama bazı vergisel ve kullanım hakları farklılık gösterir. Sürücüler bu araçlara karşı saygılı ve bilinçli olmalıdır.
🦽 Tekerlekli Sandalye Motorlu ya da elle çevrilen bu araçlar yaya olarak kabul edilir. Ama sıradan yayalardan daha hassas konumdadırlar. Kaldırım iniş çıkışları, yaya geçitleri gibi yerlerde kolay hareket edemezler. Onlara yol vermek, sadece kural değil vicdani bir görevdir.
🛵 Moped Mopedler küçük, hafif ve düşük hızlı motorlu araçlardır. Ama görünmezlikleri yüksektir. Özellikle trafiğin yoğun olduğu bölgelerde ani çıkış yapabilir, sürücüler tarafından fark edilmeyebilirler.
Kavramsal Ayrımların Pedagojik Önemi Kavramlar sadece teorik bilgi değildir. Doğru kavramı öğrenmek, sürücünün kuralı içselleştirmesini sağlar. Eğer öğrenci “motorlu taşıt” ile “motorsuz taşıt” ayrımını gerçekten anlarsa, bisikletliyi gördüğünde onun neden daha fazla dikkat gerektirdiğini kendi kendine hisseder. 🟢 Kavramı anlamak = Kuralı otomatik uygulamak demektir.
|
Bir Yorum Yaz