Zihinsel ve Görsel Sürüş Eğitimi – 1. Ders

Zihinsel ve Görsel Sürüş Eğitimi – 1. Ders

  GORSEL BİLGİ YONETİMİ

Dersin Amacı

Bu dersin amacı, sürüşte sadece “bakmak” değil, görsel bilgiyi doğru şekilde yönetmek gerektiğini öğretmektir. Öğrenci, gözünü nereye dikeceğini, neye dikkat etmesi gerektiğini ve bu bilgiyi zihninde nasıl işleyeceğini öğrenmelidir.

Giriş

Birçok sürücü adayı direksiyon başına geçtiğinde sadece yolu izler.
Ama yolun sadece “görünen” kısmını izler.
Oysa trafikte tehlike, görünenin arkasındadır.

Bir yaya, bir kavşak, bir fren lambası, bir kamyonun kör noktası…
Bunları “görmek” değil, anlamlandırmak gerekir.
Görsel bilgi yönetimi, sürücünün gözüne düşen görüntüyü zihne iletip, orada doğru bir karar doğurmasıdır.

İçerik

1. “Görmek” ve “Bakmak” Arasındaki Fark

Bir insan yola baktığında görüyormuş gibi hisseder.
Ama sürüşte önemli olan, neye bakıp neyi fark ettiğindir.

Örnek:
Kırmızı ışıkta beklerken, yandaki kavşaktan hızla gelen bir motosiklet görüldü.
Ama öğrenci sadece “bir motor gördüm” der.
Oysa eğitmenin amacı şudur:

“Bu motor o hıza göre frene mi basacak, yoksa ışığı ihlal mi edecek? Neye hazırlanmalıyız?”

Bu fark, bakış değil görsel karar üretimidir.

2. Gözün Verdiği Bilgiyi Zihinle Yönlendirmek

Trafikte göz sürekli bilgi toplar.
Ama bu bilgiye, zihinde öncelik verilmediğinden sürücüyü koruyamaz.

Örnek:
Sağ şeritte park etmiş bir araç. Öğrenci sadece “boşluk yok” der.
Oysa eğitmen şunu sorar:

“Bu park etmiş aracın kapısı açılabilir mi? İçinde biri var mı?
Yanından geçerken mesafemiz ne olmalı?”

İşte bu, görsel bilgiye soru sormaktır.
Öğrenci bunu yapmayı öğrenene kadar “görmüş” sayılmaz.

3. Bilginin Zamana Göre Yönlendirilmesi

Sürüşte sadece nerede olduğun değil, ne kadar sürede orada olacağın da önemlidir.

Örnek:
Öğrenci: “İlerde bir çocuk var.”
Eğitmen: “Peki bu hızla gidersek kaç saniyede oraya varırız?
O çocuk kıpırdarsa fren için yeterli zaman var mı?”

Bu, görsel bilginin zamanla birlikte işlenmesidir.

4. Göz Dolaşımı (Bakış Rotaları)

Yeni başlayan sürücüler genellikle gözlerini sabit tutar.
Oysa eğitmenler iyi bilir ki, sürücünün gözü sürekli dolaşmalıdır:
– Ön – yan aynalar – iç ayna – yan yollar – yayalar – tabela

Amaç:
Sürücü ne kadar çok bilgi toplarsa, kararları o kadar erken verir.

5. Hatalı Görsel Yönetimin Riskleri

• Kör noktaları fark edemez
• Yayalara geç tepki verir
• Fren mesafesini yanlış hesaplar
• Sinyal veren araca güvenip ani sollama yapar

Tüm bu hataların kökeni: “görmeyi yönetememek.”

Slogan

“Göz bakar, zihin karar verir.”

Özet

Görsel bilgi yönetimi, yalnızca etrafa bakmak değil, her bakışın bir karara dönüşmesidir.
Öğrenciye, nereye bakması gerektiğini değil; baktığı yerden ne sonuç çıkarması gerektiğini öğretmek gerekir.
Bu beceri, sürüşün temelidir.

Alıştırma Soruları

1. Bir yaya geçidinde “bakmak” ve “görmek” arasındaki farkı açıklayınız.
2. Göz dolaşımı neden önemlidir? En az dört bölge sayınız.
3. Gözle gördüğünüz bir bilginin zihinde “öncelikli” olabilmesi için neler yapılmalıdır?
4. Türkiye’de sık karşılaşılan hangi durumlar yanlış görsel bilgi yönetimi sonucu kazaya dönüşür?
5. “Göz bakar, zihin karar verir” sloganını açıklayınız.